Bir neçə əsas dəriyə qulluq proseduru vardır

masaj;
pilinq;
təmizləmə;
inyeksiya;
aparat terapiyası;
maskalar

Əl və ya aparat masajı ilə dəri və əzələ tonudunu yaxşılaşdırmaq mümkündür. Əl masajı, sağlamlıq məqsədi ilə xəstənin bədəninin müxtəlif sahələrini əllə masaj etməkdən ibarətdir. Aparat masajı dərinin bərpası və cavanlaşması üçün ultrasəs, lazer, barolazer, oksigen və digər təsirləri olan cihazların istifadəsini əhatə edir.

Pilinq

Keratinləşmiş dərini yeniləmək üçün prosedurlar.
Pilinq nəticəsində üz rəngi bərabərləşdirilir,qırışlar düzəldilir, qara nöqtə aradan qaldırılır. Bu həm AHA ,həm BHA turşular istifsdə edilərək həyata keçirilir. Bundan əlavə müxtəlif aparatlarla (lazer və s.) ilə də edilə bilər.

Təmizləmə

Dərini yağ, sızanaq, və quru hissəciklərdən təmizləmək.
Xəstənin problemindən asılı olaraq təmizlik yumşaq və ya dərin ola bilər. Təmizləmə üçün ultrasəs cihazları, maskalar, mexaniki təsir vasitələri, kimyəvi maddələr, kremlər, buxar və digər üsullardan istifadə olunur. Hər bir pasientin dərisini təmizləmək üçün fərdi və ya birləşmiş üsullar seçilir.

İnyeksiya

Faydalı maddələri ehtiva edən və dərinin bərpasını, cavanlaşmasını stimullaşdıran müxtəlif kokteyllərin dərialtı tətbiqi.
İnyeksiyaların tərkibi dərinin növündən və xəstənin problemlərindən asılı olaraq fərdi olaraq seçilir.

Aparat terapiyası

Qulluq prosedurları arasında dərinin tonusunu artırmaq və bərpa etmək üçün toxumalara fətqli təsir prinsiplərindən istifadə edən müxtəlif cihazlar var. Dərini oksigenləşdirən , lazerlə müalicə edən, ultrasəs, mikro cərəyan, vakum və mexaniki təsir göstərən kosmetik cihazlardan tez-tez istifadə olunur.

Maskalar

Dəriyə tətbiq olunan bərpaedici, qidalandırıcı və cavanlaşdırıcı xüsusiyyətlərə malik,kosmetik maskalar vardır.Müxtəlif növ dərilər və müxtəlif problemlər üçün maskalar fərdi olaraq seçilir. Tərkibindən asılı olaraq maskalar dəriyə fərqli təsir göstərir.
Qulluq prosedurları kimə uyğundur?

Dəriyə qulluq prosedurları hər yaşda olan qadınlar və kişilər üçün uyğundur. Əvvəllər qulluq prosedurları əsasən qadınlar tərəfindən isififadə edilirdisə, son zamanlarda daha çox kişi dəriyə qulluq etməyin əhəmiyyətini və görünüşünü yaxşı vəziyyətdə saxlamağın vacibliyini başa düşür. Müasir dünya hər yaşdan və cinsdən olan insanlardan hər yaşda yaxşı görünmələrini tələb edir.

25 yaşa qədər

Gənc yaşda, bir qayda olaraq, dəri yaxşı vəziyyətdədir — elastik və möhkəmdir.Ancaq bəzi hallarda sızanaq, rosacea və başqa problemlər ortaya çıxa bilər.

Kosmetoloqun vəzifəsi gənc dərini yaxşı vəziyyətdə saxlamaqdır. Həkim zədəni minimuma endirərək problemləri aradan qaldırmalıdır.

Dərini xarici vasitələrlə nəmləndirmək və günəşdən qorumaq üçün xüsusi diqqət yetirilir. Dermatoloq yalnız problemləri həll etmək üçün düzgün müalicəni təyin etmir, həm də gələcəkdə problemlərin qarşısını almaq üçün xəstəyə gündəlik düzgün dəriyə qulluq vasitələri göstərə bilər.

Sızanaqları aradan qaldırmaq üçün,maskalar, kremlər və digər prosedurlar təyin edilə bilər. Sızanaqlardan sonra əgər dəridə izlər qalmışsa lazer digər qulluq prosedurları edilə bilər.

25-35 yaş

25 yaşdan sonra sızanaq kimi daha çox yeniyetmələdərə aid dəri problemləri getdikcə daha az görülür.Hormonal fon normala qayıdır. Ancaq dəri tədricən daha həssas olur və yaşa bağlı dəyişikliklər görünməyə başlayır. Dərinin qoruyucu funksiyaları pisləşir, bərpa qabiliyyəti və elastiklik azalır.

Bu yaşda dəri toxumalarının canlandırılmasına və qoruyucu xüsusiyyətlərinin bərpa edilməsinə kömək edən inyeksiya yolu ilə tətbiq edilən prosedurlar həyata keçirilir.Dərinin tonusunu bərpa edən və inyeksiya yolu ilə edilə bilən qulluq prosedurları arasından,həkim mezoterapiya, biorevitalizasiya kimi prosedurları təyin edə bilər. Prosedur növü hər bir xəstə üçün fərdi olaraq seçilir.

30 yaşına yaxın dəridə qırışlar görünməyə başlaya bilər. Botulinum toksin inyeksaları əzələləri rahatlaşdıraraq, fəaliyyətini nisbətən azaldaraq və bununla da dərini hamarlaşdıraraq qırışlarla mübarizə aparmağa kömək edə bilər.

25-dən sonra dərinin bərpasına kömək etmək üçün dəriyə müxtəlif təsirləri olan xüsusi aparatlar da kömək edəcəkdir: lazer, mikro cərəyan, mexaniki, ultrasəs və vakuum. Xəstənin problemindən asılı olaraq həkim kompleks müalicənin bir hissəsi olaraq müəyyən cihazların istifadəsini təyin edir. Tibbi cihazların təsiri qan dövranını və maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırmağa, bərpa proseslərini aktivləşdirməyə, dəri qüsurlarını aradan qaldırmağa və toxumaları bərpa etməyə kömək edir.

Dərini bərpa etmək və yaxşı vəziyyətdə saxlamaq üçün bir kosmetoloq tərəfindən maskalar və gündəlik qulluq vasitələri də təyin edilə bilər.

40 yaşdan sonra qırışlar, üz ovalındakı dəyişikliklər, quru dəri, sallanma və rəng dəyişikliyi kimi yaşla əlaqəli dəri dəyişiklikləri başlayır.

Bu yaşdakı xəstələr üçün, hərtərəfli qulluq prosedurları çərçivəsində həkim problemləri həll etmək üçün hər cür prosedur təyin edə bilər.

Üz əzələlərini rahatlaşdıran və dərinin tonusunu artıran,inyeksiya yolu ilə həyata keçirilən qırışları açan kontur və volumetriya prosedurları dərinin gəncliyini bərpa etməyə kömək edəcəkdir.

Yaşla əlaqədar dəyişiklikləri düzəldən prosedurlara əlavə olaraq, 35 yaşdan sonra həm klinikada həm evdə mütəmadi olaraq dəriyə qulluq etmək vacibdir. Təsiri qorumaq və gəncliyi uzatmaq üçün həkim maskalar, masajlar,kosmetik vasitələrin tətbiqi kimi müxtəlif qulluq prosedurlarını təyin edir.

Baxım prosedurlarının tətbiq yerləri

Dəriyə qulluq bədənin problemi olan hər yerində edilə bilər. Çox vaxt üzdəki dəri üçün qulluq tələb olunur, çünki bu, insanların ünsiyyət zamanı daha çox diqqət yetirdiyi bədənin ən görünən hissəsidir. Bir insanın digər insanlar tərəfindən qavranılması əsasən üzün vəziyyətindən asılıdır.

Üz

Üz dərisinə qulluq həm sızanaq kimi gənc yaşlarda tez-tez görülən problemləri aradan qaldırmaqdan, həm də qırışlar, üz ovalındakı dəyişikliklər, sallanan və yaşlanan dəri kimi rast gəlinən yaşla əlaqəli dəyişiklikləri düzəltməkdən ibarətdir.

Görünən qüsurları aradan qaldırmaqla yanaşı, üz qulluğu uzun illər üz dərisini yaxşı vəziyyətdə saxlamaq üçün maskalar, masajlar,inyeksiyalar və aparat terapiyası kimi bir sıra prosedurları əhatə edir. Bu prosedurlar üzün gəncliyini qorumağa yönəldilmişdir.

Qaşlar

Sağlamlıq problemləri, ətraf mühitin mənfi təsiri, immunitetin zəifləməsi nəticəsində qaşlarda tüklər zəifləyir və hər hansı mexanik təsirlə tökülür. Bunun qarşısını almaq və problemi düzəltmək üçün qaşlar üçün qulluq prosedurları mövcuddur.

Qaşlar üçün aşağıdakı prosedurlar var:

Laminasiya. Qaşlara tüklərin xüsusiyyətlərini yaxşılaşdıran,xüsusi aktiv birləşmələr tətbiq etməklə tüklərinin möhkəmləndirilməsi və elastikliyinin təmin edilməsi.

Əllər

Əllərin görünüşü bir insanın imicini vurğulayan vacib bir amildir. Əllərin yaxşı vəziyyəti qadını və ya kişini daha cəlbedici edir. Əllərin vəziyyətinə görə çoxları insanın gözəlliyini mühakimə edir.

Əllərin dərisi keyfiyyətini, dəryə mənfi təsir edən müxtəlif vasitələrin istifadəsindən, əlverişsiz ekologiyadan,yaşa bağlı dəyişikliklərdən və ya peşə fəaliyyətindən itirə bilər.

İntim zona

Kosmetoloji klinikalarda intim bölgədəki dərini yaxşılaşdırmaq üçün aşağıdakı prosedurlardan istifadə edilə bilər:

Revitalizasiya,nəmləndirmə, həcmləndirmə və piqmentasiyanı aradan qaldırmaq üçün müxtəlif pilinq və prosedurlar.

Çoxları üçün gözəlliyi təyin edən ilk şey təbii görünüşdür. Bəs təbii görünüş nə deməkdir və onu necə qoruya bilərik?

Birincisi, təbii görkəmdən nəzərə alınan, üzümüzün və bədənimizin kosmetikasız və ya başqa xarici müdaxilələr olmadan necə gözəl olmasıdır. Bu, bir çox amillərdən asılıdır: genetika, temperament, üslub və həyat tərzi.

Təbii gözəlliyi qorumağın bir yolu dərmanlara və kosmetikaya etibar etməməkdir. Hər günə dərimizi təmizləmək, nəmləndirmək və qorumaqla başlamalıyıq. Bu, dərinin qurumasının və yenidən zədələnməsinin qarşısını alacaq.

Düzgün qidalanma da mühüm rol oynayır. Təzə meyvə, balıq və yağsız ətdən istifadə dərinin möhkəm və parlaq olmasına kömək edir. Bundan əlavə, bədənimizi su ilə təmin etmək dərinin elastikliyini artırmağa kömək edir.

Dərinin təravətli və canlı qalması üçün fiziki fəaliyyət də vacibdir. Məşq zamanı tərlədiyimiz zaman dəri təmizlənir və toksinlərdən təmizlənir.

Nəhayət, təbii gözəlliyi qorumağın ən mühüm yolu mənəvi sağlamlıqdır. Nəticə etibarilə optimist və özünə inamla dolu olan insanın dərisi sağlam və parlaq olar. Stress və əngəldən uzaq olmaq təbii gözəlliyin qorunub saxlanmasında çox mühüm rol oynayır. Nəticə etibarı ilə təbii gözəlliyi qorumaq təkcə xarici tədbirlərlə deyil, həm də daxili sağlamlığımıza, həyat tərzimizə, psixoloji sabitliyimizə diqqət yetirməklə mümkündür. Bədənimizlə ruhumuzun tarazlıqda olması təbii gözəlliyimizi daha uzun müddət qoruyub saxlamağa və gözəlliyimizi daha çox vurğulamağa kömək edir.
Kosmetikaya və estetik müdaxilələrə arxalanmadan təbii gözəlliyi qorumağın əsas yollarından biri özümüzə qulluq etməkdir. Daimi sağlam qidalanma, fiziki fəaliyyət və kifayət qədər istirahət təbii sağlamlığın vacib komponentləridir.
Bundan əlavə, özümüzü sevmək və qəbul etmək çox vacibdir. Gözəlliyimizi qəbul edib özümüzə sevgi ilə yanaşmaq təbii olaraq gözəlliyimizi daxildən parlamağa səbəb olacaq.
Yekun olaraq, təbii gözəlliyin sirri sadədir: öz mahiyyətinizə qayğı göstərmək, balanslı həyat sürmək və mahiyyətinizi olduğu kimi qəbul etmək. Bu həm daxili, həm də xarici gözəllik üçün ən yaxşı reseptdir.

1. Hər gün saçınızı yumayın
Şampunla saçları nəmləndirən və qoruyan sebumu yuyuruq. Buna görə, tez-tez yuyulma səbəbindən saç təbii parıltısını itirir, zəifləyir və aqressiv xarici amillərə daha həssas olur.

2. Sulfatsız şampunlardan istifadə edin
Belə bir məhsulun tərkibində SLS (natrium lauril Sulfate) və SLES (natrium Laureth Sulfate) olmamalıdır. Köpük əmələ gətirən sulfatlar əvəzinə sulfatsız şampun təbii maddələrdən ibarətdir. Buna görə adi haldan daha yumşaq təmizləyir və sebumu o qədər də yumur.

3. İsti su ilə saç yumayın
Ən azı durulama zamanı temperaturu aşağı salın. Sərin su sağlam və parlaq saxlayır.

Kondisioner və ya durulama balzamı istifadə etməyi unutmayın.Balzam yalnız saçları hamarlaşdırmır, həm də faydalı komponentlərlə doldurur: yağlar, zülallar və minerallar.

4. Saçları maskalarla bəsləyin və nəmləndirin
Saç maskaları mütəmadi olaraq, həftədə bir neçə dəfə istifadə edilməlidir. Ancaq ucları quru və parçalanırsa, intensiv bir bərpa kursu keçirə və maskanı daha tez-tez istifadə edə bilərsiniz.

Mağaza saç maskasını necə seçmək olar
Qablaşdırmada «qidalanma», «nəmləndirmə» və ya «bərpa»deyən bir maska seçin. «Qarşısıalınmaz parıltı» və «inanılmaz parıltı»vəd edən məhsullara ümid etməyin.

Kompozisiyaya gəldikdə, mümkün qədər çox təbii komponent, ilk növbədə yağlar olmalıdır. Üstəlik, etiketdə siyahıyaalma qaydası çox vacibdir. Yağ görürsənsə, amma siyahının sonundadırsa, maskada bu komponent əhəmiyyətsizdir.

Maskanı ilk növbədə uclarına çəkin və sonra saçın uzunluğu boyunca paylayın, köklərdən təxminən 10 sm geri çəkin.Naskanı köklərə sürtməyin: belə güclü nəmləndirməyə ehtiyac yoxdur.

Bir gözəllik mağazasından bir maska ümumiyyətlə 30 dəqiqəyə qədər saxlanılmalıdır. Buna görə təlimatları izləyin və yaxalamağa tələsməyin: faydalı komponentlərin saçınıza hopmasına icazə verin

Evdə hazırlanan saç maskaları necə hazırlanır
Maska müstəqil olaraq edilə bilər. Analar və nənələr tərəfindən təsdiqlənmiş reseptlərdən istifadə etmək daha yaxşıdır. Məsələn, kefir maskası hamar saçlar üçün uygundur. 1 stəkan bir az isidilmiş az yağlı kefirə ehtiyacınız olacaq. Köklərə sürtmək və saçın bütün uzunluğu boyunca yaymaq lazımdır. Təsiri artırmaq üçün papaq taxa bilərsiniz. Kefirin başınıza 30-40 dəqiqə oturmasına icazə verin və sonra bir az isti su ilə yuyun. İstəyirsinizsə, başınızı şampunla yuya bilərsiniz.

Başqa bir sübut edilmiş yol bal maskasıdır. Yumurta sarısı, 1 qaşıq bal və bir neçə damla limon suyunu qarışdırın. Qarışığı təmiz saçlara çəkin və bir saatdan sonra yuyun.

5. Saç yağlarından istifadə edin
Saç yağı çoxdan tanınmış bir mast havasına çevrildi. Bu məhsul üslubdan sonra nəm saçlara və ya quru saçlara tətbiq olunur. Uçları nəzərəçarpacaq dərəcədə qidalandırır, saçlara sıxlıq və sağlam bir görünüş verir.

Yalnız çoxkomponentli yağ seçərkən diqqətli olun. Kompozisiyanı diqqətlə oxuyun və təbii maddələrə diqqət yetirin. Fakt budur ki, bəzi məhsullarda təbii yağlar yoxdur. Bəli, saçları parlaq edəcəklər, amma çox keçməyəcək. Heç bir dərin nəmləndirmə almayacaqsınız.

Tətbiqə gəldikdə, burada əsas şey onu aşmamaqdır. Yalnız bir neçə damla yağa ehtiyacınız olacaq. Məhsulu ovuclarınıza sürtmək və yalnız bundan sonra saçlarınıza yaymaq daha yaxşıdır.
Saçları və bir komponentli Aptek yağlarını yaxşı bəsləyin və bərpa edin: badam, dulavratotu, üzüm və ya ərik toxumlarından, həmçinin hindistan cevizindən. Sonuncunun faydaları elmi cəhətdən sübut edilmişdir. Tədqiqat zamanı məlum oldu ki, hindistan cevizi yağı molekulları o qədər kiçikdir ki, saçlara nüfuz edə və saçın görünüşünü yaxşılaşdıra bilirlər.

Məhsulu nəm saçlara, əsasən uclarına çəkin və bir neçə saat buraxın. Təsiri artırmaq üçün başınızı bir dəsmal ilə sarın və ya xüsusi bir şapka taxa bilərsiniz. İstilik yağın işini sürətləndirəcəkdir. Bundan sonra saçınızı şampunla yuyun və tərtib edin.

6. Saç böyüməsi aktivatorları ilə diqqətli olun
Bu vəsaitlər ağır artilleriyaya aid edilə bilər. Ancaq stilistlər istehsalçıları sizə sürətli bir nəticə vəd edən bütün məhsulları satın almağı məsləhət görmürlər. Mütəxəssislər saç böyüməsi şampunlarına xüsusilə şübhə ilə yanaşırlar.
Aktivatorlar soyma, losyon, sprey və ya maska şəklində də ola bilər. Stilistlərin və onların müştərilərinin rəylərinə inanırsınızsa, istiləşmə saç maskaları həqiqətən işləyir. İsti qarışıqlar qan tədarükünü yaxşılaşdırır, saç köklərini qidalandırır və saçlar daha sürətli böyüyür.

Mağazalarda bu cür maskaların kifayət qədər böyük bir seçimi var və peşəkar saç kosmetikası markaları da istehsal olunur. Ancaq hətta etibarlı istehsalçıların məhsulları əvvəlcə başın kiçik bir hissəsində sınaqdan keçirilməli və təlimatlara uyğun olaraq ciddi şəkildə tətbiq olunmalıdır

7. Saç qurutma maşınını və ütüləri atın
Radikal səslənir, amma bahalı maskalardan daha pis işləmir. Gündəlik isti hava qurutma saçlarınızı tükəndirir. Təxminən 200 dərəcəyə qədər qızdırılan ütülər və ya qıvrım ütülər uclarını cansız saman halına gətirir.
Buna görə saçınızı təbii bir şəkildə qurutmağa çalışın: bir saat erkən oyanın, saçınızı yuyun, saçınızı dəsmal ilə qurutun və ev işləri ilə məşğul olun.

Stil cihazlarından tamamilə imtina edə bilmirsinizsə, həftədə ən azı bir neçə dəfə saçlarınıza onlardan istirahət verin.

8. Saç termal qoruyucu məhsullardan istifadə edin
İş və ya səbəb saç düzəltməyə məcburdursa, istisna olaraq bir saç qurutma maşını, qıvrım dəmir və ya dəmir istifadə edə bilərsiniz. Ancaq bundan əvvəl saç termal qoruyucu tətbiq etdiyinizə əmin olun. Nəmləndirmə və şəfa gözləməyin. Məhsul sadəcə saçda onları qoruyacaq bir film yaradacaqdır.

Yalnız təlimatları diqqətlə oxuyun: adətən istehsalçılar Məhsulun işlədiyi maksimum temperaturu yazırlar.

9. Saçınızı dəsmalla bükməyin
Təbii qurutma belə saçınıza zərər verə bilər. Buna görə uyğun bir dəsmal seçmək vacibdir: yumşaq, qısa bir xovlu olmalıdır.

Saçınızı ovuşdurmayın və sıxmayın. Sadəcə yumşaq hərəkətlərlə saçınızı dəsmal ilə qurutun.

Mütəxəssislər başınızı sıx bir turbana bükməyi məsləhət görmürlər. Nəm saçların xüsusilə həssas olduğunu və asanlıqla zədələndiyini unutmayın.

10. Yaş başınızla yatmayın
Saçınızı qurutmağa vaxt və səy göstərməyəcəyini bilirsinizsə, yatmazdan əvvəl heç vaxt saçınızı yumayın. Yaş saçlarla yatmaq fəlakətdir.

Birincisi, bir gecədə yastıq sürtünməsi səbəbindən nəm ucları yaralanır. İkincisi, səhər dolaşıq, müxtəlif istiqamətlərə yapışan saçlarla oyanacaqsınız. Və sonra əliniz mütləq saç qurutma maşınına və ya ütüyə uzanacaq.

11. Yastıq örtüklərini dəyişdirin
Saçlar hətta sərt yataq dəstləri səbəbindən qırıla və parçalana bilər. Buna görə özünüzə ipək yastıq kılıflarına icazə verin. Saçlarınıza o qədər də zərər vermirlər və səhər paspaslarınızı daramaqdan xilas edəcəklər.

12. Saçınızı diqqətlə darayın
Yaş saçları narahat etməmək daha yaxşıdır. Quruyana qədər gözləyin. Və ya darağı asanlaşdıran məhsullardan istifadə edin: spreylər saçları daha da nəmləndirəcək və sizin üçün açacaqdır.

Daramağa köklərdən deyil, uclardan başlamaq lazımdır, tədricən yuxarıya doğru hərəkət edin. Beləliklə, saçınızı çəkməyəcəksiniz

Ayrıca, mütəxəssislər yatmadan əvvəl saçları mütəmadi olaraq taramağı məsləhət görürlər. Birincisi, səhər daha az dolaşıq olacaq. İkincisi, bu şəkildə saçlarınıza sebum paylayırsınız, yəni nəmləndirirsiniz.

13. Mütəmadi olaraq bərbərə gedin
Hər millimetri qorumaq istəyi aydın və təbiidir. Ancaq yenə də özünüzü mütəmadi olaraq bərbərə baş çəkməyə öyrədin. Saçınıza nə qədər qulluq etsəniz də, zaman keçdikcə bu və ya digər şəkildə tükənir: parçalanır, qırılır və uzunluğunu itirirsiniz. Və ümumiyyətlə, hər hansı bir saç düzümü cansız, səliqəsiz ucları korlayacaq. Ustalar saçlarını ən azı üç ayda bir kəsməyi məsləhət görürlər.

14. Daha çox balıq, meyvə və tərəvəz yeyin
Somon, ton balığı, skumbriya və ya alabalıq kimi yağlı balıqlar faydalanacaq. Bu qidalar zülal və omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngindir.

Tərkibində dəmir olan daha çox meyvə və tərəvəz yeyin. Məsələn, alma, kələm, balqabaq. Əlbəttə ki, susuzlaşdırmanın quru və kövrək saçlara səbəb olmaması üçün daha çox su için.Aptek vitaminlərinə gəldikdə, istifadə etməzdən əvvəl həkiminizlə məsləhətləşmək daha yaxşıdır

Təəssüf ki, bəşəriyyət hələ möcüzə şampunu icad etməyib. Uzun və parlaq saçlar ya genlər, ya da bahalı salon müalicələri və ya düzgün öz-özünə qulluqdur. Üçüncü seçim hər kəs üçün əlçatandır.

Hialuronat, hialuron turşusu və ya sadə bir şəkildə-hialuronka (istehlakçılar tərəfindən ən çox belə adlandırılır), bədənimizin maye və toxumalarının demək olar ki, bütün hüceyrələrində az və ya çox miqdarda istehsal olunan üzvi bir maddədir. Hialuron turşusu daha çox oynaq qığırdaqlarının, göz kürəsinin, beynin, ürək qapaqlarının, tüpürcəyin və əlbəttə ki, dərinin toxuma molekullarında istehsal olunur.

Hialuron turşusu su molekullarını tutaraq hüceyrələrarası məkanda birləşdirərək toxumaların elastikliyini və normal fəaliyyətini təmin edir. Onun əsas vəzifəsi, bədənin bütün toxumalarının su balansını dəstəkləməkdir Hialuron hüceyrələri nəmləndirir, gəncliyini və funksionallığını qoruyur. Bundan başqa hialuronat hüceyrələrin böyüməsinə və onların bərpasına kömək edir.

Hialuron turşusunun ən vacib və maraqlı xüsusiyyəti, bir maddə kimi molekulunun öz kütləsindən min qat daha çox nəm tutma qabiliyyətidir. Bu xüsusiyyətə görə birləşdirici toxuma hüceyrələri dehidrasiyadan qorunur.

Beləliklə, bir qram Hialuronat 6 litrə qədər su çəkə bilər, ancaq orqaniz lazımi miqdarda suyu saxlayır, hüceyrənin həddindən artıq doymasına ehtiyac yoxdur,hialuronatın unikal qabiliyyəti budur.

Buna görə hialuron turşusu gözəllik sektorunda çox populyarlaşmışdır.Ancaq bədənimiz hialuron turşusunu müstəqil olaraq istehsal edə bilirsə, niyə xaricdən istifadə etmək bu qədər populyardır? Bunun bir neçə səbəbi var.

Bütün orqanizmin bir kiloqramı üçün təxminən 0,2 qram hialuronat var. Orta çəkisi 65 kq olan insan bədənində yalnız 14 qram
hialuronat (bütün bədən üçün təxminən bir çay qaşığı) var, təxminən 5 qramı gündəlik parçalanır və sintez olunur.

Hialuron turşusunun parçalanması prosesi ultrabənövşəyi şüaların təsiri altında sürətlənir, dəri hüceyrələrində sintezi dayanır, buna görə uzun müddət günəşə məruz qaldıqdan sonra dəri quruyur və susuzlaşır, yaşlanma prosesləri sürətlənir.

Hialuron turşusu dəridəki müxtəlif yaralanmalardan və əməliyyatlardan sonra daha az olur, çünki orqanların və zədələnmiş toxumaların bərpası üçün İstehlak artır.

Hialuron turşusunun istehsalına bir sıra fərqli xarici amillər də təsir göstərir. İstehsal olunan maddənin miqdarı aşağıdakı səbəblərə görə azalır:
pis vərdişlər
sərt pəhriz
stres
ekoloji amillər
keyfiyyətsiz su və digər mənfi xarici amillər.

Ən böyük və qaçınılmaz səbəb isə yaşdır. Hialuron turşusu 25 yaşa qədər kifayət qədər istehsal olunur. 25 yaşdan sonra hialuronatın sintezi yavaşlayır, 40 yaşdan sonra onun çatışmazlığı səbəbindən bədən kollageni kifayət qədər miqdarda sintez edə bilmir, buna görədə yaşlanma prosesi baş verir. Elə məhz bu səbəbdən bədəndə Hialuronat kifayət qədər deyilsə, yaşlanmanın ilk əlamətləri görünməyə başlayır – quru və solğun dəri, qırışlar.Hialuron turşusunun çatışmazlığını bərpa edərək yaşlanma prosesini yavaşladırıq.

Hialuron turşusunun populyarlığının sirri budur.

Bədəndə hialuron turşusu çatışmazlığını kompensasiya etməyin yolları.

İllər keçdikcə bədəndə Hialuronat istehsalı azalır, təbii yaşlanma prosesi başlayır.

Hialuron turşusunun miqdarını artırmaq və bununla da dərinin qocalma prosesini yavaşlatmaq üçün nə edə bilərik?

Sağlam həyat tərzi sürmək (siqaret çəkmək və spirt içmək kimi pis vərdişləri aradan qaldırmaq)
Su içmə rejiminə riayət (sağlam bir insana gündə 35 kiloqram bədən çəkisi üçün 1 ml su, yəni qadınlar üçün təxminən 2 litr, kişilər üçün 3 litr su istehlak etmək tövsiyə olunur)
Düzgün qidalanma və hialuron turşusu olan qidaların (ət və bulyonlar,banan, paxlalılar, soya, dənli bitkilər, həmçinin kartof, çuğundur və digər nişastalı tərəvəzlər)rasiona əlavə edilməsi
Dəriyə qulluq (kosmetik məhsullarla nəmləndirmə və ultrabənövşəyi şüalardan qorunma)
Kosmetik prosedurlar (enjeksiyon üsulları)
Hialuron turşusu necə əldə edilir?

Hialuron turşusu iki yolla əldə edilir: heyvan xammalı və süni metod.

Balıqdan, mal-qara qığırdaqından hsialuronat əldə etmək artıq keçmişdə qaldı

İkinci,süni üsul daha geniş istifadə olunur.Artıq laboratoriyalarda hialuron turşusunun sintez edilməsi tam təbii,eyni zamanda yüksək dərəcədə təmizlənmiş və allergik reaksiyalara səbəb olan xarici komponentlər olmadan əldə edilir.
Hialuron turşusu tibbdə, kosmetologiyada, dermatologiyada geniş istifadə olunur:
oftalmotologiya və göz cərrahiyyəsi, kontakt linzaların istehsalı
Ortopediya: oynaqların və sümük xəstəliklərinin müalicəsi
Estetik Tibbi
cərrahiyyə: trofik yaraların ,yanıqların müalicəsi
qida əlavələri
üz dərisinə qulluq vasitələri

Üz quruluşunun korreksiyası,qüsurların düzəldilməsi, üz ovalının modelləşdirilməsi.
Hialuron turşusu üz dərisinə təəccüblü və görünən təsiri sayəsində kosmetologiyada çox rəğbət görür.

Üz dərisinə təsiri

Hialuron turşusu, effektivliyinə görə digər nəmləndirici kosmetik məhsullardan üstün olan unikal,nəmləndirici təsirə malikdir:
su molekullarını cəlb edir və onları özündə saxlayır
və nəmin buxarlanmasına mane olur
zərərli xarici amillərdən qoruyur
elastan və kollageni sintez edir

Hialuron turşusunun əhəmiyyətli dərcədə cavanlaşdırıcı və təravətləndirici təsiri olduğunu demək olar. Nəmlənmiş dəri sağlam dəridir.
Üz dərisinə təsiri:
dərinin intensiv nəmləndirilməsi
rəng bərabərliyi, parlaqlıq
elastikliyin artması,
incə qırışların hamarlaşması
yaşlanma proseslərinin yavaşlaması.
Kifayət qədər nəmləndirmə səviyyəsi toxuma bərpa prosesinin tam işləməsinə imkan verir.
Üz dərisi üçün hialuronat iki məqsəd üçün istifadə olunur: nəmləndirici və kontur plastika. Nəmləndirici təsir hialuron turşusu olan kosmetik vasitələrlə əldə edilir. Kontur plastika isə qırışların hamarlanması, üzün müxtəlif zonalarının həcminin düzəldilməsi və dəyişdirilməsi inyeksiyion prosedurlarını əhatə edir.

Kosmetikada hialuron turşusunun istifadəsi
Hər il hialuron turşusunun populyarlığı artır, ondan hər cür kosmetik vasitələrin — kremlər, losyonlar, maskalar, serumlar, dodaq boyaları və digər dəriyə qulluq məhsullarının tərkibində istifadə olunur.

Hialuronun istifadəsinin bu üsulunun təsirsiz olduğu barədə bir yanlış fikir var, çünki molekulunun diametri dəri molekulları arasındakı məsafədən dəfələrlə çoxdur. Ancaq araşdırmalar əksini göstərir. Uzun müddət dərinin səthində olan hialuron turşusu həm yuxarı təbəqələrə, həm də dermisə daxil olur, hüceyrələrə lazımi nəm verir, bununla da onu nəmləndirir və vaxtından əvvəl qocalmanın qarşısını alır. Yeri gəlmişkən, dərinin üst qatlarını nəmləndirmək üçün səthdə bir maddə istifadə etmək kifayətdir

Kosmetik məhsullarda dəri təbəqələrinə daha dərindən nüfuz etmək üçün parçalanmış hialuronat molekulu istifadə olunur.
Ancaq hialuron turşusu olan məhsullardan istifadə edərkən unutmayın ki, kosmetikada hialuronat yalnız nəmləndirmədən məsuldur. Dəridə təravət hissi, dincəlmiş üz görünüşü,neqativ xarici ekoloji amillərdən qorunma,eyni zamanda, düzgün qidalanma, yaxşı yuxu, təmiz havada gəzinti əlavə edildikdə,nəticə almaq uzun çəkməyəcəkdir.

Daha dərindən nəmləndirmək, qırışları hamarlamaq ,dodaqların,üzün digər hissələrinin formsını dəyişdirmək və bərpa etmək üçün hialuron turşusu tərkibli inieksiya və müxtəlif aparat üsulları tətbiq edilir.

Kosmetologiya və dermatologiyada hialuron turşusunun istifadəsi

Hialuron turşusu kosmetologiyada böyük populyarlıq qazanır, çünki heç bir kosmetik məhsul kosmetoloji prosedurlar kimi dərini qidalandırma problemini həll etməyəcəkdir.
Kosmetikanın istifadəsi ilə müqayisədə daha təsirli və görünən bir nəticə üçün hialuron inyeksiyaları istifadə olunur.

Hialuron turşusunun inyeksiya edilməsi üsulu haqqında daha ətraflı danışaq.
Hialuron turşusu inyeksiaları bu gün dərinin cavanlaşmasının ən təhlükəsiz və ən təsirli üsullarından biridir. Onların köməyi ilə dərin və dayaz qırışlar,dərinin letargiyası kimi qarşısıalınmaz görünən yaş proseslərini dəyişdirmək və düzəltmək,ümumi cavanlaşma, modelləşdirmə və yaşla dəyişən üzün ayrı-ayrı hissələrinə həcm əlavə etmək mümkün oldu.
Prosedurların təsiri dərhal nəzərə çarpır,dəri bərabər bir ton alır, elastikləşir,qırışlar hamarlanır.

Bu cür inyeksiya prosedurları cərrahi müdaxiləyə əla alternativ oldu. Prosedur nisbətən az vaxt tələb edir, praktik olaraq ağrısızdır və bərpa,reabilitasiya üçün vaxt tələb etmir. İnyeksiyalar birbaşa problemli sahəyə daxil edilir, boşluqlar doldurulur və dəri qüsurları düzəldilir,
Hialuron turşusu inyeksiyalarının istifadəsi həm üz dərisi, həm də bədənin digər hissələri üçün mümkündür.

Unutmayın ki, bu prosedurları tətbiq etmək üçün bir kosmetoloq və ya dermatoloqla məsləhətləşmək lazımdır!
Həm də unutmayın ki, hialuron turşusundan istifadə edilərək həyata keçirilən kosmetoloji prosedurlar ömürlük deyil!
Hialuron turşusunun təsiri 8 aydan 12 aya qədər davam edə bilər. Bundan əlavə, maddənin bir hissəsi orqanizm tərəfindən xaric edilir, digər hissəsi təbii bir komponent kimi sovrulur.

Hialuron turşusunun istifadəsi üçün göstərişlər
Hialuron turşusu istifadə edilərək təyin edilən prosedurlar üçün göstərişlər:
dərin və dayaz qırışlar
müxtəlif izlər,
yaşla əlaqədar ləkələr,
dəri tonusunun azalması və quruluğu
asimmetrik üz,
həcm əlavə etmək, üzün ayrı-ayrı hissələrinin formasın düzəldilməsi
saç köklərini gücləndirmək və s.
Hialuron turşusu olan preparatlar nəmləndirmə, liftinq , dərinin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq, qırışları hamarlamaq, forma düzəltmək və üzün ayrı-ayrı hissələrinin (dodaqlar, yanaqlar və s.) həcmini dəyişdirmək üçün təyin edilir.
Müxtəlif növ hialuron turşusu istifadə edilərək bir neçə növ enjeksiya proseduru həyata keçirmək olar.

Hialuron turşusunun növləri

Hialuron turşusu molekulları fərqli bir quruluşa sahib ola bilən bir maddədir. Bu və ya digər növ hialuron turşusunun hansı xüsusiyyətlərə malik olduğu və bədənimizin hüceyrələrinə necə təsir etdiyi molekulunun quruluşundan asılıdır.

* aşağı molekulyar hialuron turşusu
Aşağı molekulyar hialuron turşusu əla antiinflamatuar xüsusiyyətə malikdir və müxtəlif növ səpgiləri sızanaqları, psoriaz kimi bəzi dəri xəstəliklərini müalicə etmək üçün istifadə olunur. Həm də kosmetik kremlərin tərkibində aşağı molekulyar hialuron turşusu istifadə olunur, çünki epidermisin təbəqələrinə (dərinin xarici təbəqəsi) daha dərindən nüfuz edə bilir.

* orta molekulyar hialuron turşusu
Orta molekulyar turşu hüceyrə bölünməsi prosesini stimullaşdırır və öz hialuron turşumuzun sintezinə başlayır. Göz Xəstəlikləri və artritin müalicəsi üçün tibbdə daha çox istifadə olunur.

*yüksək molekulyar hialuron turşusu
Bu hialuron turşusu toxumalarda yavaş parçalanma səbəbindən kosmetologiyada istifadə olunur. Yüksək molekulyar tərkibli turşunun funksiyası su molekullarını saxlamaqdır. Bu turşu suyu digər hialuron turşusundan daha çox saxlayır və tutur.Tibbdə, kosmetologiyada istifadə edilir kosmetik məhsullarda isə istifadə edilmir.

Kosmetoloq xəstənin yaşından, dəri vəziyyətindən və ehtiyaclarından asılı olaraq bu və ya digər proseduru təyin edir. Kosmetologiyada istifadə olunan hialuron turşusundan istifadə edərək həyata keçirilən prosedurlarının növlərini daha ətraflı nəzərdən keçirək.

Hissə 2
Hialuron turşusu istifadə edilərək həyata keşirilən inyeksiya prosedurlarının növləri:
Müasir kosmetologiyada hialuron turşusu istifadə edilərək həyata keçirilən bir çox prosedur vardır, yaşa bağlı dəyişikliklərlə mübarizə üçün ən çox yayılmış üsulları nəzərdən keçirəcəyik.

Biorevitalizasiya

Bu prosedur bir sıra hialuron turşusu istifadə edilərək hialuron turşusunun tətbiqini əhatə edir. Hialuron turşusu epidermisin və dermisin orta və dərin təbəqələrinə daxil olduqda kollagen və elastin istehsalına cavabdeh olan olan dəri hüceyrələrinin,fibroplastlarının işi stimullaşdırılır, nəticə dərinin dərin nəmləndirilməsi və cavanlaşmasıdır. Hialuron turşusu hüceyrələrin yenilənməsini aktivləşdirir, bütün metabolik proseslər sürətlənir.

Bu prosedur, bir qayda olaraq, ultrabənövşəyi şualara məruz qalan dərinin açıq sahələrində – üz, boyun, dekolte, əllərdə aparılır. Nəzəri cəhətdən bu prosedur dərinin hər hansı bir hissəsi üçün uyğundur.

Biorevitalizasiya həm terapevtik məqsədlər üçün (yaşa bağlı dəyişikliklər və dəri piqmentasiyası ilə işləmək), həm də qarşısının alınması üçün (erkən yaşlanma, quru dəri) aparılır.

Mezoterapiya

Mezoterapiyanın köməyi ilə hialuron turşusu olan preparat amin turşuları, A, C, E, P qrupunun vitaminləri ilə birlikdə dermisin daha dərin qatlarına (üst təbəqədən daha dərin olan dəri təbəqəsi — epidermis) daxil edilir. Dərmanın dərinin təbəqələrinə daha dərindən daxil olması səbəbindən prosedur yüksək effektivdir, cavanlaşma prosesi içəridə başlayır. Tətbiq edildikdən sonra preparat su molekulları ilə qarşılıqlı təsir göstərməyə başlayır, qırışları və digər dəri qüsurlarını dolduran gel kimi bir maddə əmələ gəlir.
Mezoterapiya proseduru dayaz yara izləri, stiyalar, qırışlar, quru dəri və sızanaqlar olduqda təyin edilir. Bədəndəki qüsurları düzəltmək üçün də istifadə olunur.
Bu prosedur həm dərinin açıq bölgələrində (üzün, əllərin, boyun, dekolte bölgəsinin ayrı-ayrı hissələri), həm də qarın, bud və qalçada istifadə olunur.

inyeksiya ilə kontur plastikika
kosmetologiyada ən populyar cavanlaşma metodlarından biri, plastik əməliyyatlara əla alternativdir. Prosedur qısa müddətlidir,kəsmə,neştər və sarğı yoxdur, nəticə yaşa bağlı dəyişikliklərin düzəldilməsi, dəri qüsurlarının aradan qaldırılması və itirilmiş həcmlərin doldurulmasıdır.

Konturlamamın imkanları:

qaşlararası və nazolabial şırımların hamarlanması
üz ovalının yaxşılaşdırılması
incə qırışların düzəldilməsi, qaz ayaqları,
nazolakrimal sulkusun hamarlanması
dodaq, burun və çənə şəklinin düzəldilməsi
itirilmiş dodaq həcminin bərpa edilməsi

Kontur plastikanın bütün imkanları bundan ibarət deyil. Məsələn, qollarda və bədənin digər hissələrində çıxan damarları gizlətmək mümkün olur

Kontur plastikada istifadə edilən dermal dolğularla botoks inyeksiyaları qarışdırılmamalıdır. Bunlar fərqli təsir mexanizmi olan iki fərqli preparatdır.

Dolğu nədir?

Dolğu inyeksiya edilə bilən maddədir.Kontur plasikada istifadə olunan və plastik əməliyyata alternativ olan dermal dolduruculardır. Qırışları hamarlamaq və üzün müxtəlif hissələrinin həcmini artırmaq üçün istifadə olunur.
Hialuron turşusu tərkibli dolğular, tətbiq edildikdən sonra uzun müddət sovrulmayan və bununla da doldurma funksiyasını yerinə yetirən bir geldir. Nəticə liftinq effekti, modelləşdirmə və həcm artımıdır.
Nəticə prosedurdan dərhal sonra görünür. Unutmamalıyıq ki, hər hansı bir dolğu ömürlük deyil. Hialuron turşusu tərkibli dolğuların təsiri 6 aydan 18 aya qədər davam edir.

Dolğu elastiklik və plastiklik kimi xüsusiyyətlərə malikdir – əzələ hərəkətliliyi və xarici amillərin təsiri altında yayılmadan və yerindən tərpənmədən formasını saxlayır.

Həll ediləcək vəzifələrdən asılı olaraq müxtəlif sıxlıqa dolğular seçilir.

İncə qırışları doldurmaq üçün aşağı sıxlıqda dolğular istifadə olunur – yumşaq gel. Dərin qırışlar ,forma (dodaqlar, yanaqlar və s.) vermək və həcm əlavə etmək üçün yüksək sıxlıqda dolğular istifadə olunur.

Çox vaxt hialuron turşusu olan dolğular aşağıdakı məqsədlər üçün istifadə olunur:

üz ovalının düzəldilməsi
almacıq sümüyü xəttinin düzəldilməsi
nazolabial şırımların hamarlaşdırılması
dodaq həcminin artırılması

qırışları hamarlaşdırılması
Hialuron turşulu dolğuların əlvərişli olma səbəblərindən biri də, inyeksiya edilmiş hialuronatı parçalaya bilən bir fermentlə hər şeyi geri qaytarmaq qabiliyyətidir.

Hialuron turşusu inyeksiyaları ilə prosedurlardan sonra aşağıdakı tövsiyələr yerinə yetirilməlidir:

dekorativ kosmetik vasitələrdən 2-3 gün istifadə etməyin (tonal vasitə,kirşan, ənlik və s.)
həkim tərəfindən təyin olunan vəsaitlərdən istifadə edin
7-10 gün ərzində hamam və saunaya getməkdən çəkinin
Ağır idman hərəkətlərindən çəkinin
14 gün günəşə məruz qalmayın

Hissə 3

Bütün təhlükəsizliyinə və effektivliyinə baxmayaraq, hialuron turşusunun istifadəsinə əks göstərişlərinin unutmuruq.Beləliklə, aşağıdakı hallarda Hialuronat inyeksiyalarının tətbiqi tövsiyə edilmir:
hamiləlik və süd vermə
autoimmun xəstəliklər
onkoloji xəstəliklər
diabet
yoluxucu xəstəliklər
herpesin kəskin forması
zəif qan laxtalanması
dəri həssaslığı
preparata qarşı fərdi dözümsüzlük

Lazer və kimyəvi prosedurlardan sonra və inyeksiya ediləcək bölgədə,dəridə iltihab olduqda prosedur tövsiyə edilmir.

Unutmayın ki,inyeksiya prosedurlarından əvvəl bir mütəxəssislə məsləhətləşmə tələb olunur.
Hialuron turşusu zərər verə bilərmi?

Xaricdən edilən hər hansı bir müdaxilə,manipulyasiya, xüsusən də üzümüzdə edilən, bir çox insanda qorxu və şübhə yaradır. Hialuron turşusu dəriyə və ümumiyyətlə bədənə zərər verə bilərmi?

Allergik reaksiya göstərməsi mümkündür.
Bir kosmetik məhsul istifadə olunursa,tərkibi ilə tanış olmalısınız.

İnyeksiya proseduruna gəldikdə, əsas risk hialuron turşusunun bu qədər geniş populyarlığı nəticəsində saxta məhsulların ortaya çıxmasıdır.
Buna görə son dərəcə diqqətli olun – məhsulun sertifikatının mövcudluğunu yoxlayın və preparatın yanınızda açılmasına israr edin.
Bu cür prosedurlar üçün mütəxəssislərə müraciət etməyin necə vacib olduğunu deməyə ehtiyac yoxdur.
İnyeksiya prosedurlarından sonra yarana biləcək kiçik fəsadlar:
İnyeksiya yerində ağrılı hisslər
Bu vəziyyətdə ağrı kəsiciləri (jellər, məlhəmlər və s.) istifadə olunur.
Qızartı və şişkinlik
Tez bir zamanda – bir neçə saatdan iki ilə üç günə qədər keçir.
Göyərmələr

Hər hansı bir inyeksiya prosedurunu təyin etməzdən əvvəl təcrübəli bir kosmetoloq mütləq ilkin müayinə aparacaq ödəm və göyərməyə meyillilik varsa,xəbərdar edəcəkdir. Bu vəziyyətdə damarları gücləndirən dərmanlar təyin edilir.

Prosedurdan dəridə yaranan kiçik izlər tez sağalır və demək olar ki, ağrısızdır.
Etibarlı mütəxəssisləri, etibarlı klinikaları seçin,prosedurdan sonra həkim tövsiyələrini yerinə yetirin.

Atopik dermatit, dərinin struktur zülalında qüsurların inkişafına səbəb olan genetik bir mutasiya nəticəsində yaranan immun asılı dəri patologiyasıdır.

Mutasiya edilmiş genlər həmişə xəstəliyə səbəb olmur, yalnız tetikleyiciler hərəkət etdikdən sonra inkişaf edir. Patoloji vəziyyətin təzahürü körpəlikdən başlayır, daha çox tamamlayıcı qidalara, yeni qidalanmaya reaksiya kimi.

Patologiyanın əsas təzahürü qırışlarda, yanaqlarda, sinədə, çiyinlərdə dəri döküntüləridir. Döküntü birləşir, fokuslar əmələ gətirir, vəziyyət dözülməz qaşınma ilə müşayiət olunur. Remissiya dövründə bu sahələr çatlamış atopik dəri görünüşünə malikdir. Ağızın künclərində «yapışmalar» əmələ gəlir .Terapevtik məlhəm və qidalandırıcı kremlərdən istifadə edərkən dəri vəziyyəti yaxşılaşmır. Alevlenme dövründə dəri sahələri parlaq lövhələr, qabıqlarla örtülür, nəmlənə bilər, iltihablana bilər, insana əziyyət verir.

Atopik dermatitin inkişafına səbəb olan amillər:

Ekoloji atopenlər antikorların həddindən artıq istehsalına səbəb olan maddələrdir.
Qida faktorları: çox vaxt bunlar inək südü, şokolad, buğda, sitrus meyvələri, xərçəng və xərçəng əti, hisə verilmiş ət, ədviyyat , spirt, şirniyyatdır.

Heyvan epidermisinin tükləri və hissəcikləri, küf sporları, yataq və toz gənələri, boyalar, kağız tozu ilə.

Dərman : vitamin kompleksləri, antibiotiklər, sulfanilamidlər.
Stresli vəziyyətlər də xəstəliyə səbəb ola bilər, məsələn, bədənin güclü hipotermi, emosional şok, qorxu.

Müəyyən bir insanda patoloji vəziyyətin inkişafında endogen və ekzogen amillər mühüm rol oynayır:

Ekzogen: iqlimin kəskin dəyişməsi, tropik iqlimdə qalmaq; havanın çirklənməsi-kəskin qoxular, tüstü, təravətləndiricilər, efir yağları olan Aroma lampalarının qoxusu, boyalardan, laklardan, mebeldən, turpentindən buxarlanma; əllərdəki atopik dermatit həlledicilər, sənaye yağları, boyalar, yuyucu vasitələr, antiseptiklər, dərmanlar və s. ilə uzun müddət işləməkdən yarana bilər.

Endogen: Viral etiologiyanın xəstəlikləri-Qiçs, hepatit, Mononükleoz, mürəkkəb qrip; mədə-bağırsaq traktının patologiyaları — hepatit, qastrit, kolit, pankreatit; endokrin, hormonal pozğunluqlar — paratrofiya, menopoz vəziyyəti, yeniyetməlik, aybaşı pozğunluqları, tirotoksikoz.

Atopik dermatitin simptomları xəstənin yaş qrupunun tipologiyasına uyğundur və ümumiyyətlə xəstəliyin açıq bir mənzərəsini, inkişaf mərhələsini təşkil edir. Ancaq bəzən diaqnozu təsdiqləmək, fərqli diaqnostik metodlardan istifadə edərək diferensial diaqnostika aparmaq lazımdır.

SEMPTOMLAR VƏ ƏLAMƏTLƏR

Patoloji vəziyyətin klinik mənzərəsi körpəlikdən görünməyə başlayır və həyat boyu yaşa görə dəyişir.

Körpələrdə yanaqlarda, boyunda, başın arxasında, bütün fleksor səthlərdə, budda, sinədə, çiyinlərdə atopik dəri əmələ gəlir. Körpənin başının tüklü hissəsi Seboreik tipli tərəzi ilə örtülmüş ola bilər. Üzdəki atopik dermatit, kiçik veziküllərlə örtülmüş qıcıqlanmış dəri ilə parlaq bir ənlik göstərir.

Məktəbəqədər və məktəb yaşlı uşaqlar üçün ekzematoz formasiyalar və dərinin güclü soyulması, ovuclarda, barmaqlarda, ayaqlarda, qulaqların arxasında, dodaqların künclərində çatlar olan klinik mənzərə xarakterikdir. Denny simptomu: gözlərin üstündə şişmiş yuxarı göz qapaqları və alt göz qapağındakı qırışlar. Atopik dəri əzaların fleksor səthlərində əmələ gəlir-bunlar əvvəlcə kiçik veziküllərdir, sonra lövhələrə çevrilir. Vəziyyət tez-tez fleksor ekzema adlanır. Döküntülər dözülməz qaşınma ilə müşayiət olunur. Xəstəlik tez-tez follikulyar keratoz, ichthyosis, dərinin ayrı-ayrı hissələrinin hiperhidrozu, bir çox limfa düyünlərinin iltihabı ilə müşayiət olunur.

Yetkinlərdə atopik dermatit, ergenlikdən bəri klinik mənzərənin davamıdır. Likenoid forması ən çox özünü göstərir. Təsirə məruz qalan dəri fleksorlarda, ovuclarda, biləklərdə, çiyinlərdə, sinə, boyun və qulaqların arxasında lokallaşdırılır. Daim mövcud olan lövhələr və çatlar olan sahələr, güclü soyma zonaları meydana gəlir. İçindəki dəri naxışının itirilməsinə qədər incəlir.

Çizilməyə cavab olaraq, epidermisin iltihabı qızartı və şişkinlik ilə görünür. Bir infeksiya yaralara daxil olarsa, irinli yaralarla ikincil dəri infeksiyası baş verə bilər.

İnsanlarda soyuq, istilik, toxunma kontaktlarına həssaslıq həddi azalır.

XƏSTƏLİYİN DİAQNOZU

İlkin diaqnoz qoymaq üçün xəstəliyin klinik mənzərəsi və simptomları kifayətdir.

Diaqnostik laboratoriya testləri diaqnozu təsdiqləmək, aydınlaşdırmaq, müşayiət olunan xəstəlikləri müəyyənləşdirmək, diaqnozu digər patologiyalardan fərqləndirmək üçün təyin edilir.

Diferensial diaqnoz məcburidir. Bənzər simptomları olan xəstəlikləri istisna etmək üçün xəstə müayinəyə digər tibbi sahələrin mütəxəssislərinə göndərilir. Bəlkə də patoloji vəziyyətin bütün şərtlərini müəyyənləşdirmək üçün öz müayinə taktikalarını təyin edəcəklər.
Təsirə məruz qalan toxumaların biopsiya toplanması müstəsna hallarda, dəri neoplazması, bəzi yoluxucu xəstəliklər şübhəsi olduqda aparılır.

Bəzən diaqnostik proqram Laboratoriya tədqiqatları ilə tamamlanır:

Viskott-Aldrich sindromunu istisna etmək üçün trombosit qan testi.
Job sindromunu istisna etmək üçün toxunulmazlıq araşdırması.
Mikozu istisna etmək üçün dəridə boşalmanın mikroskopik müayinəsi.
Atopik lezyonu sədəfdən fərqləndirmək asandır, çünki ikinci patologiyadakı fokuslar ekstensor səthlərdə, atopiyada isə fleksorlarda, qırışlarda yerləşir.
Vəziyyətin şiddətini hesablamaq üçün Avropanın bir neçə tibb məktəbinin bir qrup alimi tərəfindən hazırlanmış xüsusi SCORAD formulundan istifadə olunur.

Ağırlıq indeksi = a/5+7V / 2+C, harada:

A-lezyonun həcmi;
B-simptomların şiddəti;
C-miqyasda pozuntuların qiymətləndirmələrinin cəmi.
Nəticədə, şiddət indeksi 0-dan (xəstəliyin tam olmaması) 103-ə (ən ağır vəziyyət) qədər dəyişə bilər.
ATOPİK DERMATİTİN MÜALİCƏSİ

Bu xəstəlikdə müalicə prosesi uzun və mürəkkəb olmalıdır.

Diqqət! Öz-özünə müalicəyə icazə verilmir, ənənəvi tibb üsulları kontrendikedir və daha da ağırlaşmaya səbəb ola bilər.

Bütün əlavə vasitələr yalnız həkimlə məsləhətləşdikdən sonra istifadə olunmalıdır!

Uşaqlarda və yetkinlərdə atopik dermatiti necə müalicə etmək olar?

Terapevtik kurs aşağıdakı üsulları əhatə edir:

Sistemli dərman müalicəsi. Xəstəyə antidepresanlar, immunomodulyatorlar, sistemli immunosupressantlar və kortikosteroidlər təyin olunur. Əlavə dərmanlar olaraq həkim antihistaminiklər və vitaminlər təyin edir. Qlükokortikosteroidlərin istifadəsinə ehtiyac yalnız ağır hallarda yaranır.

Qaşıntıları aradan qaldırmaq və relapsın qarşısını almaq üçün təsirlənmiş əraziləri müalicə etmək üçün yerli vasitələrin — məlhəm və kremlərin istifadəsi. Qlükokortikosteroidlərə və antibiotiklərə əsaslanan dərmanlar təsirli olur.

Ultrabənövşəyi işığa məruz qalma. Patoloji prosesin şiddətini azaltmaq üçün immunomodulyator lokallaşdırılmış təsir göstərən dar və ya genişzolaqlı ultrabənövşəyi işıq istifadə olunur.

Fizioterapevtik prosedurlar (elektrik impulslarına, soyuq və ya istiyə məruz qalma) müalicənin effektivliyini artırır.
Yetkinlərdə atopik dermatit üçün əlavə müalicə tədbirləri olaraq, allergik qidaları istisna edən bir pəhriz yemək tövsiyə olunur.

Terapevtik proqram yaşı, müşayiət olunan xəstəlikləri və patoloji prosesin inkişaf dərəcəsini nəzərə alaraq hər bir xəstə üçün fərdi olaraq hazırlanır.

Körpələr üçün hipoalerjenik qlütensiz qidalanmanı diqqətlə seçmək, ekzogen təhrikedici amilləri — allergenli uşaq kosmetikasını, güclü ətirləri olan uşaq əşyalarının yuyulması üçün məhsulları aradan qaldırmaq lazımdır.

Xəstəliyin yüngül gedişi ambulator şəraitdə düzəldilə bilər.

Sporothrix schenckii, ilk dəfə 1896-cı ildə tibb tələbəsi Benjamin Schenck tərəfindən insan nümunəsindən təcrid olunmuş və geniş yayılmış bir göbələkdir. Bu növ torpaqda, eləcə də torf yosunu kimi canlı və çürüyən bitkilərdə olur. Həm insanlara, həm də heyvanlara yoluxmağa qadirdir və «gül işləyənlərin xəstəliyi»olaraq da bilinən sporotrixozun törədicisidir. Ən çox görülən infeksiya yolu, sporların bədənə daxil olduğu dəri kəsikləri və ya ponksiyonlarıdır. İnfeksiyalar sağlam insanlarda yayılır, lakin nadir hallarda ölümcül olur və antifungal dərmanlarla müalicə olunur. Ətraf mühitdə filamentli hifalar şəklində meydana gəlir. Toxumada və maya şəklində özünü göstərir. Hifal və maya formaları arasındakı temperaturdan asılı olaraq dimorfik bir göbələk halına gəlir.

Sporothrix schenckii morfologiyası

Sporothrix schenckii həm hifal, həm də maya morfologiyasında mövcud ola bilər. Hifal forma ümumiyyətlə bitki örtüyündə və çürüyən materialda olur.

Hifal

Ətraf mühitdə və ya laboratoriyada 25C-də S. schenckii hifal formasını alır. Makroskopik olaraq görünən filamentlər və koloniyalar nəmli, dəri və ya məxmər və zərif qırışmış bir səthə malikdir. Rəng zamanla ağdan krem və tünd qəhvəyi rəngə çevrilə bilər. Mikroskopik olaraq, hifaların diametri təxminən 1 ilə 2 mikron arasındadır və arakəsmələrlə ayrılır. Konidiyalar oval formadadır və şəffav görünür. Bu rəngsiz və ya qaranlıq bir kölgə ola bilər. Konidiyalar bəzən çiçəyə bənzəyən kimi təsvir olunur.

Maya

S. schenckii maya formasını həm laboratoriyada, həm də sahibində 37C-də (99F) alır. Maya forması makroskopik olaraq vahid ağ və ya ağ olmayan koloniyalara bənzəyir. Maya hüceyrələrinin uzunluğu 2 ilə 6 mikron arasındadır və siqar morfologiyasına malikdir

Sporothrix schencki’yanın yaşadığı mühit

Sporothrix schenckii təbiətdə hər yerdə yayılmış bir göbələkdir. Bununla birlikdə, bitkilərdə və çürüyən üzvi maddələrdə də tapıla bilər. Göbələk ən çox mülayim və rütubətli iqlimi olan bölgələrdə yayılır.

Sporothrix schenckii, epidermisə, limfa düyünlərinə və sümüklərə təsir edə biləcək bir infeksiya olan sporotrixoza səbəb olan bir göbələkdir. Sporothrix schenckii’yə yoluxmanın ən çox yayılmış yolu göbələklərin dəriyə yaralardan daxil olmasıdır. Bundan əlavə, göbələk tənəffüs yolu ilə də keçə bilər.

Sporotrixozun simptomları infeksiya yerindən asılı olaraq dəyişir. Ümumiyyətlə kiçik, qırmızı, ağrılı və ya qıcıqlandırıcı balaca razmerdə şiş kimi görünür. Bu şiş daha sonra limfa düyünü boyunca yayıla və sonda bir xoraya çevrilə bilər. Sümük infeksiyaları ağrı, şişlik və həssaslığa səbəb ola bilər.

Ümumiyyətlə, antifungal dərmanlar Sporothrix schenckii müalicəsi üçün istifadə olunur. Dərman növü və müalicə müddəti infeksiyanın şiddəti ilə müəyyən edilir. Sporotrixoz müalicə edilə bilən bir infeksiyadır.

Sporothrix schenckii ‘ nin yaşaya bildiyi mühit:
Torpaq
Bitkilər
Üzvi maddələrin parçalanması
Ağac
Saman
Soya şamları mamır
Çiçəklər
Tikanlar
Xəz
Saç
Su
hava

Sporothrix schenckii ‘ nin xüsusiyyətləri

Sporothrix schenckii dimorfik bir göbələkdir, yəni həm filamentli, həm də maya şəklində mövcud ola bilər. Göbələk təbii mühitində böyüdükdə filamentli bir forma alır. Göbələk bədənin içərisində çoxaldıqda maya şəklini alır.

Filamentli Sporothrix schenckii çeşidi 25C-də böyüyən budaqlanan septat göbələkdir.Hifaların diametri 1-2 mikrometr və hialindir.

Sporothrix schenckii’yanın mayası 37C dərəcə böyüyən yuvarlaq və uzunsov formadadır. Hüceyrələr düz bir səthə malikdir və diametri 2 ilə 4 mikrometr arasındadır.

Sporothrix schenckii, Saburo dekstroz ağarında (SDA) 25C və ya 37c-də inkişaf edə bilər. 25C – də SDA-da filamentli forma, 37C-də isə maya forması böyüyəcəkdir.

Sporothrix schenckii ‘ nin bəzi mədəni xüsusiyyətləri:

Temperatur:
Sporothrix schenckii filiform çeşidi 25 ilə 30 dərəcə Selsi (otaq temperaturu) arasında optimal şəkildə böyüyür. Sporothrix schenckii mayası bədən istiliyində (37 dərəcə Selsi) optimal şəkildə inkişaf edir.

Media: Sporothrix schenckii qan agar, şokolad agar və saburo dekstroz agar da daxil olmaqla müxtəlif mühitlərdə inkişaf edə bilər.

Böyümə sürəti: Sporothrix schenckii yavaş böyüyən bir göbələkdir. Kültürdə göbələklərin inkişafı 10 günə qədər davam edə bilər.

Morfologiya: Sporothrix schenckii-nin filiform forması uzun, nazik filamentlər kimi inkişaf edən budaqlanan septat göbələkdir. İplər ümumiyyətlə ağ və ya boz rəngdədir və maksimum 100 mikron uzunluğa çata bilər. Sporothrix schenckii ‘ nin maya forması, diametri 2-4 mikron olan birhüceyrəli, yuvarlaq və ya uzunsov bir göbələkdir. Maya ümumiyyətlə krem və ya ağ rəngdədir.

piqmentasiya: Sporothrix schenckii piqmentasiyadan məhrumdur.

Mikroskopik görünüş: Sporothrix schenckii-nin filiform forması mikroskop altında budaqlanan septal hifalar kimi müşahidə edilə bilər. Mikroskopik olaraq sporothrix schenckii-nin maya forması birhüceyrəli, yuvarlaq və ya oval maya hüceyrələrindən ibarətdir.

Biokimyəvi reaksiyalar: Sporothrix schenckii biokimyəvi reaksiyalarda fermentləşdirmir və piqment istehsal etmir.

patogenlik: təbii mühitdə sporothrix schenckii göbələyi patogen deyil. Ancaq epidermisin qırılması ilə bədənə daxil olarsa, insanlarda infeksiyaya səbəb ola bilər. Vəziyyət sporotrixoz kimi tanınır. Ümumiyyətlə, sporotrixoz antifungal dərmanlarla müalicə edilə bilən orta dərəcədə bir infeksiyadır. Bəzi hallarda infeksiya daha da ağırlaşa bilər və ağciyərlərə, sümüklərə və oynaqlara yayıla bilər.

Transfer Sporothrix schenckii

Sporothrix schenckii insanlara əsasən travmatik dəri aşılanması ilə ötürülür. Ən çox yayılmış yoluxma yolu çirklənmiş bitki materialı və ya çirklənmiş torpaqla birbaşa təmasdır. Sporothrix schenckii sürət qutusunun əsas rejimləri bunlardır:

Travmatik peyvənd: ən çox yayılmış ötürülmə üsulu, göbələk Bədənə sünbül, qırıntı və ya çentik kimi yoluxmuş bitki materialının səbəb olduğu bıçaq yarası, yırtıq və ya cızıq yolu ilə daxil olduqda baş verir. Göbələk torpaqda, çürüyən bitki zibilində və bitki detritində tapıla bilər.

Peşəkar təsir: torpaq və bitki örtüyü ilə tez-tez təmasda olduqları üçün bağçılıq, əkinçilik, bağçılıq, meşə təsərrüfatı və abadlıq kimi sahələrdə işləyənlər Sporothrix schenckii-yə məruz qalma riski daha yüksəkdir. Bu peşə məruz qalma travmatik infeksiya ehtimalını artıra bilər.

Zoonotik ötürülmə: Sporothrix schenckii, zoonotik ötürülmə yolu ilə pişiklər, itlər və atlar da daxil olmaqla heyvanlara yoluxa bilər. Zoonotik xəstəliklərin ötürülməsi bir insanın yoluxmuş heyvanın dərisi, xəzi və ya ifrazatı ilə təması, xüsusən yaralar və ya dişləmələr yolu ilə baş verir. Lazımi tədbirləri görmədən yoluxmuş bir heyvanı manipulyasiya etmək və ya ona qulluq etmək ötürülməyə səbəb ola bilər.

Nadir yoluxma yolları: nadir hallarda, sporotrixoz, xüsusilə immuniteti zəif olanlarda mantar sporlarının inhalyasiyası ilə yoluxa bilər. İnsandan insana ötürülmə son dərəcə nadir hallarda, ümumiyyətlə intim və uzun müddətli dəri-dəri təması ilə bildirilmişdir.
Patogenezi Sporothrix schenckii

Sporothrix schenckii ‘ nin patogenezi, göbələk və ev sahibinin immun reaksiyası arasında kompleks bir qarşılıqlı əlaqəyə səbəb olur. Patogenez prosesinə qısa bir baxış:

Giriş və qoşulma: Sporothrix schenckii travmatik aşılama zamanı bədənə, ümumiyyətlə deşilmiş yara və ya epidermal aşınma yolu ilə daxil olur. Göbələk torpaqda, çürüyən bitki zibilində və yoluxmuş bitki zibilində tapıla bilər. Səthində sahibinin hüceyrə və toxumalarına yapışmasına imkan verən yapışma molekulları var.

Dimorfik çevrilmə: Sporothrix schenckii cücərmədən sonra temperaturdan asılı dimorfik çevrilməyə məruz qalır. Təbiətdə yayılmış misel şəklində ətraf mühitin temperaturunda (25-30 C) mövcuddur. Sahibinin toxumalarına daxil olduqdan və yüksək bədən istiliyi (37c) ilə toqquşduqdan sonra göbələk Patogen maya formasına çevrilir.

Sporothrix schenckii maya formasıdır. Dəri, dərialtı toxuma, limfa damarları və bəzən digər orqanlar da daxil olmaqla sahibinin toxumalarına nüfuz edə bilər. Mantar toxumaların nüfuz etməsinə və parçalanmasına kömək edən fermentlər və amillər istehsal edir.
İmmun reaksiya: sahibinin immun reaksiyası sporotrixozun patogenezində mühüm rol oynayır. Sporothrix schenckii ilə immunitet sistemi arasındakı qarşılıqlı əlaqənin nəticəsi dəyişə bilər. İmmunokompetent şəxslərdə immunitet reaksiyası ümumiyyətlə infeksiyanı lokallaşdırılmış bir forma ilə məhdudlaşdırır. Mantar hüceyrələrinin tanınması və faqositozunda makrofaglar, neytrofillər və T hüceyrələri iştirak edir.

Lenfatik sistemdə üstünlük: Sporothrix schenckii, lenfatik sistemdə xüsusi bir yaxınlığa malikdir. Limfa kanallarında xarakterik nodüler və ya ülseratif lezyonlara səbəb olan limfa damarlarında yoluxa və çoxala bilir. İnfeksiya limfatik damarlar vasitəsilə proksimal şəkildə yayıla bilər və «sporotrixoid yayılma»kimi tanınan lezyonlar zəncirini əmələ gətirir.
Xroniki və yayılmış infeksiyalar: bəzi hallarda sporotrixoz, xüsusən də immun sistemi zəif olanlarda xroniki və ya yayılmış bir formaya keçə bilər. Belə hallarda infeksiya daha dərin toxumalara, sümüklərə və oynaqlara və daxili orqanlara yayıla bilər.
Sporothrix schenckii virulentlik faktorları

Sporothrix schenckii, patogenezinə və infeksiyasına kömək edən bir sıra virulentlik faktorlarına malikdir. Sporothrix schenckii-nin spesifik virulentlik faktorları haqqında anlayışımız hələ də inkişaf etsə də, aşağıdakı amillər müəyyən edilmişdir:

Termik dimorfizm: Sporothrix schenckii, iki morfoloji forma arasında keçid edə bilən dimorf bir həyat tərzi nümayiş etdirir: ətraf mühit istiliyində miselial (küf) forma və insan bədən istiliyi də daxil olmaqla daha yüksək temperaturda maya formasıdır. Bu qabiliyyət göbələyin müxtəlif şərtlərə uyğunlaşmasına imkan verir və bununla da toxuma nüfuz etməsini və sahibinin sağ qalmasını təşviq edir.

Yapışma molekulları: Sporothrix schenckii səthində bir sıra yapışma molekullarını ifadə edir və hüceyrə xaricindəki matris hüceyrələrinə və komponentlərinə yapışmasına imkan verir. Bu yapışma molekulları patogenin sahibinin toxumalara ilkin bağlanmasını asanlaşdırır və bununla da infeksiyanın başlanmasına kömək edir.

Hüceyrədənkənar fermentlər: Sporothrix schenckii, toxuma nüfuzuna və patogenezə kömək edən hüceyrədənkənar fermentlər istehsal edir.Sahibinin toxuma zülallarını, lipidləri və elastini parçalayan bu fermentlərə proteazlar, lipazlar və elastazlar daxildir. Sahibinin komponentləri parçalayaraq, göbələklər sahibinin toxumalarına nüfuz edə və işğal edə bilər və bununla da infeksiyanın qurulmasına və yayılmasına kömək edir.

Melanin istehsalı: Sporothrix schenckii, virulentliyinə kömək edən melanin piqmenti istehsal edə bilir. Melanin göbələkləri oksidləşdirici stres və faqositoz da daxil olmaqla sahibini immun müdafiəsindən qoruyur. Bundan əlavə, immunomodulyator xüsusiyyətlərə malikdir və sahibinin immun reaksiyalarını boğa bilər.

Qaçma strategiyaları: Sporothrix schenckii, sahibinin immun reaksiyasından və modulyasiyasından yayınma mexanizmlərinə malikdir. Makrofaglar kimi sahibinin immun hüceyrələrin faqositik fəaliyyətini maneə törədə bilər və bununla da göbələk hüceyrələrini məhv etmək qabiliyyətini azaldır. Sitokinlərin və digər immun siqnal molekullarının istehsalını dəyişdirərək göbələk immunitet reaksiyasını təsir edə bilər və sahibinin orqanizmdə yaşamasına kömək edə bilər.
Sporotrixozun klinik təzahürləri

Sporotrixoz, dimorfik sporothrix schenckii göbələyinin yaratdığı mantar infeksiyasıdır. Sporotrixozun klinik təzahürləri infeksiya formasına və sahibinin immun vəziyyətinə görə dəyişə bilər. Dəri və ya lenfokutan, sabit dəri və yayılmış formalar da daxil olmaqla bir neçə sporotrixoz forması mövcuddur. Budur hər forma ilə əlaqəli əsas klinik təzahürlər:

Dəri və ya lenfokutan sporotrixoz:
Sporotrixozun ən çox yayılmış forması.
Aşılama yerində (ümumiyyətlə dəridə) kiçik, ağrısız bir tüberkül və ya düyünlə başlayır.
İlkin tüberkül tədricən qızartı, şişlik və həssaslıqla müşayiət oluna bilən xoraya və ya açıq xoraya çevrilə bilər.

Lezyonlar lokallaşdırılmış və ya çox ola bilər, limfa damarları boyunca «sporotrixoid yayılma»olaraq bilinən xətti və ya nodüler bir naxış meydana gətirir.

Təsirə məruz qalan ərazinin yaxınlığındakı limfa düyünləri böyüyə və ağrılı ola bilər.
Lezyonlar ümumiyyətlə vuruşun edildiyi qollar, qollar və ya ayaqlar kimi bədənin açıq yerlərində olur.

Sabit dəri sporotrixozu:
Davamlı, lokallaşdırılmış, sağalmayan dəri lezyonları ilə özünü göstərir.
Lezyon adətən ilkin aşılama yeri ilə məhdudlaşan lövhə və ya xoradır.
Lenfokutan sporotrixozdan fərqli olaraq, limfa damarları boyunca açıq bir yayılma müşahidə edilmir.

Ümumi sporotrixoz:
Daha az yayılmış və daha ağır sporotrixoz forması, ümumiyyətlə immun sistemi zəif olan insanlarda görülür.

İnfeksiya orijinal infeksiya yerindən kənarda digər orqan və toxumalara yayılır.
Ağciyərlər, sümüklər, oynaqlar, mərkəzi sinir sistemi və digər daxili orqanlar təsirlənə bilər.
Yayılmış sporotrixoz qızdırma, çəki itkisi, yorğunluq və ümumiləşdirilmiş xəstəlik kimi sistemli simptomlarla özünü göstərə bilər.

Ağciyər sporotrikozu: tənəffüs yollarını təsir edən son dərəcə nadir bir Sporotrikoz formasıdır. Bu, öskürək, nəfəs darlığı və sinə narahatlığına səbəb ola bilər.
Osteoartikulyar sporotrixoz: sümükləri və oynaqları təsir edən sporotrixozun nadir bir variantıdır. Bu, oynaq ağrısına və iltihaba səbəb ola bilər.

Meningeal Sporotrikoz: meningeal Sporotrikoz, beyin və onurğa beyni (meninges) ətrafındakı membranları təsir edən sporotrikozun nadir bir formasıdır. Bu, baş ağrısı, qızdırma və servikal sərtliyə səbəb ola bilər.
Sporotrixozun diaqnozu

Sporothrix schenckii-nin yaratdığı sporotrixoz klinik qiymətləndirmə, Laboratoriya tədqiqatları və bəzən görüntüləmə testlərinin birləşməsi ilə diaqnoz qoyulur. Aşağıda sporotrixozun diaqnozunun əsas üsulları verilmişdir:

Klinik qiymətləndirmə: bir tibb işçisi xəstənin anamnezini qiymətləndirəcək və fiziki müayinə aparacaq. Lenfatik damarlar boyunca dəri lezyonları, düyünlər və xoralar kimi sporotrixozun əlamətlərini və simptomlarını axtaracaqlar. Ancaq yalnız klinik qiymətləndirmə qəti bir diaqnoz qoya bilməz.

Mikroskopik müayinə: klinik nümunələrin birbaşa mikroskopik müayinəsi mantar komponentlərinin vizuallaşdırılmasına imkan verir. Dəri qırıntılarında, toxuma biopsiyalarında və ya lezyonlardan alınan maye nümunələrində hifalar və ya maya hüceyrələri kalium hidroksid (Koh) məhlulu və ya kalsoflor ləkəsi ilə müəyyən edilə bilər. Ancaq bu metodun həssaslığı məhdud ola bilər.

Göbələk bitkiləri: göbələk bitkiləri sporotrixoz diaqnozu üçün qızıl standart hesab olunur. Klinik Nümunə (məsələn, dəri biopsiyası, toxuma nümunəsi və ya maye) Saburo dekstroz agar kimi göbələk mühitində becərilir. Sporothrix schenckii yavaş böyüyür və görünən koloniyaların əmələ gəlməsi bir neçə həftə çəkə bilər. Koloniyaların morfologiyası, göbələk quruluşlarının mikroskopik müayinəsi və molekulyar texnika və ya fizioloji testlər kimi tamamlayıcı testlər göbələyin identifikasiyasını təsdiqləyə bilər.

Molekulyar testlər: Sporothrix schenckii, Polimeraz zəncirvari reaksiya (PCR) analizi ilə klinik nümunələrdə birbaşa aşkar edilə və müəyyən edilə bilər. Mantar kulturalarının mənfi və ya gecikmiş ola biləcəyi hallarda, PCR sürətli və dəqiq diaqnoz təmin edə bilər. Sporothrix növlərini də ayırd edə bilər və növlərin müəyyənləşdirilməsinə kömək edir.
Görüntüləmə işləri: bəzi hallarda rentgen, ultrasəs və kompüter tomoqrafiyası (KT) kimi görüntüləmə işləri aparıla bilər. Göbələklərin daxili toxumalara, sümüklərə və ya orqanlara təsir göstərə biləcəyi yayılmış sporotrixoz hallarında bu tədqiqatlar infeksiyanın dərəcəsini təyin etməyə kömək edə bilər.

Sporotrixozun müalicəsi

Sporothrix schenckii-nin səbəb olduğu mantar infeksiyası olan sporotrixozun müalicəsi ümumiyyətlə antifungal dərmanları əhatə edir. Müalicə seçimi infeksiyanın formasından və şiddətindən asılıdır. Sporotrikoz üçün əsas müalicə variantları:

Dəri və ya lenfokutan sporotrixoz:
Yüngül və orta dərəcəli hallar: itrakonazol üstünlük verilən müalicədir. Standart doza gündə 200-400 mq, 3-6 ay və ya lezyonlar tamamilə yox olana qədər olur. Müalicə müddəti terapiyaya verilən cavabdan asılı olaraq dəyişə bilər.

Ağır və ya yayılmış halları: amfoterisin B ağır və ya yayılmış infeksiyalarda müalicə edilə bilər. Hərtərəfli tibbi nəzarət altında venadaxili olaraq verilir.

Sabit dəri sporotrixozu:
Seçim dərmanı itrakonazoldur, standart dozası gündə 200-400 mq, 3-6 aydır. Bəzi hallarda daha qısa bir müalicə müddəti təsirli ola bilər.

Ümumi sporotrixoz:
Yayılmış sporotrixoz aqressiv və uzun müddətli müalicə tələb edir. Amfoterisin B ilkin seçim dərmanıdır, ardınca uzun müddət (12 aya qədər və ya daha uzun) Oral itrakonazol.
Antifungal terapiyaya əlavə olaraq aşağıdakı ümumi tədbirlər tövsiyə edilə bilər:

Yara baxımı: yaxşı yara gigiyenası və düzgün Yara baxımı, o cümlədən təsirlənmiş ərazini təmiz və quru saxlamaq ikincil bakterial infeksiyaların qarşısını almağa kömək edə bilər.
Dəstəkləyici tədbirlər: qeyri-steroid antiinflamatuar dərmanlar (NSAİİ) kimi ağrı, şişlik və iltihabın simptomatik müalicəsi təyin edilə bilər.

Monitorinq və təqib: xəstənin müalicəyə reaksiyasını və klinik inkişafını mütəmadi olaraq izləmək lazımdır. Müalicənin effektivliyini qiymətləndirmək üçün təqib ziyarətləri və testlər planlaşdırıla bilər.

Sporotrixozun qarşısının alınması və nəzarəti:

Sporothrix schenckii tərəfindən törədilən göbələk infeksiyası olan sporotrixozun qarşısının alınması və nəzarət tədbirləri ilk növbədə göbələklərə məruz qalmağı azaltmağa və düzgün gigiyenanı təşviq etməyə yönəlmişdir. Buna riayət etmək üçün bəzi profilaktik tədbirlər:

Fərdi qoruyucu tədbirlər:
Torpaq, bitki və ya digər potensial Sporothrix schenckii mənbələri ilə işləyərkən, göbələklə birbaşa təmasları minimuma endirmək üçün əlcək, uzun qollu paltar və digər qoruyucu geyim geyinməniz tövsiyə olunur.
Bağbanlar, fermerlər və landşaft dizaynerləri kimi məruz qalma riski daha yüksək olanlara potensial təhlükələr və ehtiyat tədbirləri barədə məlumat verilməlidir.

Travmatik peyvənddən çəkinin:
Ehtiyat tədbirləri görərək göbələk üçün giriş qapısı kimi xidmət edə biləcək deşmə yaralarından və cızıqlardan çəkinin. Məsələn, kəskin əşyalarla işləyərkən və ya potensial Sporothrix schenckii mənbələri olan bir mühitdə işləyərkən qoruyucu əlcəklər və paltarlar geyinilməlidir.

Heyvan emalı:
Ev heyvanlarınız, xüsusən də pişikləriniz varsa zoonoz yoluxma riskini azaltmaq üçün addımlar atın. Buraya yoluxmuş heyvanların dəri lezyonları və ya ifrazatları ilə birbaşa təmasdan qaçınmaq və itlər sporotrixoz əlamətləri göstərərsə dərhal baytara müraciət etmək lazımdır.

Ekoloji nəzarət:
Sporothrix schenckii ümumiyyətlə torpaqda olur, bitki materialını və bitki materialını parçalayır. Düzgün ayaqqabı geyinin, bağ alətlərinizi təmizləyin və dezinfeksiya edin və açıq yaralarınız varsa torpaq və ya bitki qalıqları ilə təmasdan çəkinin.
FAQ

Sporothrix schenckii nədir?

Sporothrix schenckii, ilk növbədə dəri və limfa sistemini təsir edən mantar infeksiyası olan sporotrixoza səbəb olan dimorfik bir göbələkdir.

Sporothrix schenckii necə ötürülür?

Sporothrix schenckii ümumiyyətlə göbələk dəri və ya dərialtı toxuma ilə təmasda olduqda kəsiklər və ya deşilmiş yaralar kimi travmatik aşılama ilə ötürülür.

Sporotrixozun simptomları hansılardır?

Sporotrixozun simptomları infeksiyanın formasına görə dəyişə bilər. Ümumi simptomlara dəri lezyonları, düyünlər, xoralar və lenfatik damarlar boyunca xarakterik sporotrixoid yayılma daxildir.

Sporotrixoz yoluxucudurmu?

Sporotrixoz çox yoluxucu deyil və insandan insana asanlıqla keçmir. Əsasən göbələklərin ətraf mühitə təsiri nəticəsində əldə edilir.

Sporotrixoz necə diaqnoz qoyulur?

Sporotrixozun diaqnozu klinik qiymətləndirmə, klinik nümunələrin mikroskopik müayinəsi, göbələk kulturası və bəzən molekulyar testlərin birləşməsini əhatə edir. İnfeksiyanın dərəcəsini qiymətləndirmək üçün görüntüləmə testlərindən də istifadə edilə bilər.

Sporotrixozu necə müalicə etmək olar?

Sporotrixozun müalicəsi ümumiyyətlə infeksiyanın formasına və şiddətinə görə itrakonazol və ya amfoterisin B kimi antifungal dərmanları əhatə edir. Müalicə müddəti bir neçə həftədən aylara qədər ola bilər.

Sporotrixozun qarşısını almaq mümkündürmü?

Sporotrixozun qarşısının alınması, potensial Sporothrix schenckii mənbələri olan bir mühitdə işləyərkən əlcək və qoruyucu geyim geyinmək kimi fərdi qoruyucu tədbirləri əhatə edir. Gigiyena qaydalarına riayət etmək və travmatik peyvəndlərin qarşısını almaq da vacib profilaktik tədbirlərdir.

Heyvanlar sporotrixozu insanlara ötürə bilərmi?

Bəli, heyvanlar, xüsusən də pişiklər sporotrixozu insanlara ötürə bilər. Yoluxmuş heyvanların dəri lezyonları və ya ifrazatları ilə birbaşa təmasdan qaçınmaq və ev heyvanlarında sporotrixoz əlamətləri varsa Baytarlıq yardımı axtarmaq lazımdır.

Sporotrixozla əlaqəli komplikasiyalar varmı?

Sporotrixoz xüsusilə ağır və ya yayılmış hallarda ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Daha dərin toxumalara, sümüklərə, oynaqlara və daxili orqanlara təsir göstərə bilər. Vaxtında diaqnoz və müvafiq müalicə komplikasiyaları minimuma endirməyə kömək edə bilər.

Sporotrixoz ümumi infeksiyadırmı?

Sporotrixoz nisbətən nadir infeksiya hesab olunur. Bu, daha çox tropik və subtropik bölgələr kimi xüsusi ətraf mühit şəraiti olan müəyyən coğrafi ərazilərdə və peşəkar və ya istirahət göbələklərinə məruz qalan insanlarda görülür.